OSB of spaanplaat?
Wanneer je staat voor de keuze tussen OSB plaat en spaanplaat, is het belangrijk om te begrijpen wat het materiaal te bieden heeft. Op deze pagina informeren we je over alles wat je moet weten over deze platen zodat je de juiste plaat voor jouw project kunt kiezen.
Wat zijn de verschillen op basis van de eigenschappen van OSB en spaanplaat?
De grootste verschillen tussen OSB plaat en spaanplaat liggen in hun samenstelling, fysieke eigenschappen en toepassingsgebieden. Hieronder worden de belangrijkste verschillen toegelicht:
| Eigenschap | OSB | Spaanplaat |
| Samenstelling en productieproces | Vervaardigd uit meerdere lagen houtsnippers van voornamelijk vuren- en grenenhout. Deze worden onder hoge druk en temperatuur samengeperst met lijm. De verschillende lagen en ligging van de snippers zorgen voor extra stevigheid en stabiliteit. | Bestaat uit houtsnippers, zaagsel, of fijne houtdeeltjes die met kunstharslijm zijn vermengd en onder hoge druk en temperatuur tot platen zijn geperst. De deeltjes zijn willekeurig verspreid. |
| Sterkte | Hoog, biedt constante sterkte en stijfheid. Hierdoor is het beter geschikt voor dragende constructies en toepassingen. | Gemiddeld, afhankelijk van de dichtheid en samenstelling. De stijfheid is lager vergeleken met OSB en daardoor minder geschikt voor constructieve toepassingen. |
| Gebruikelijke toepassingen | Dakconstructie, wandbekleding, (onder)vloeren, bekisting. | Meubelbouw, interieurbouw, diverse binnentoepassingen. |
| Bewerkbaarheid | OSB is stevig en daardoor iets minder gemakkelijk bewerkbaar dan spaanplaat. | Heeft een glad oppervlak dat gemakkelijk te bewerken is. Gelamineerde spaanplaten zijn al kant-en-klaar afgewerkt. |
| Vochtbestendigheid | Beter bestand tegen vocht dan spaanplaat, vooral OSB3 plaatmateriaal. | Minder vochtbestendig dan OSB. Bij blootstelling aan vocht kan het gemakkelijker zwellen en vervormen. Watervast spaanplaat is echter wel goed bestand tegen vocht. |
OSB en spaanplaat: welk materiaal is het sterkst?
OSB is gemaakt van grotere houtsnippers, waardoor het over het algemeen sterker en buigzamer is dan spaanplaat. De sterkte van houten platen wordt gemeten op basis van buigsterkte, elasticiteitsmodulus (modulus) en bevestigingssterkte. Hieronder vind je een overzicht van de verschillende indicatoren:
Spaanplaat sterkteigenschappen
- Buigsterkte van 11 - 18 MPa
- Elasticiteitsmodulus: 1600 MPa
- Elasticiteitsmodulus bij longitudinale buiging: 1600 MPa
- Bevestigingssterkte: 35-55 N/mm voor schroeve
OSB sterkteigenschappen
- Buigsterkte langs de structuur van de buitenste lagen van 18 - 20 MPa
- Buigsterkte in dwarsrichting van 9 - 10 MPa
- Elasticiteitsmodulus bij longitudinale buiging: 3500 MPa
- Elasticiteitsmodulus bij dwarsbuigen van 1400 MPa
- Bevestigingssterkte van 80 – 90 N/mm, met voor sommige fabrikanten waarden tot 112 N/mm
Hoe verschillen OSB en spaanplaat in kosten en milieu-impact?
Beide materialen worden geproduceerd uit houtafval en bijproducten van hout, wat ze tot relatief milieuvriendelijke keuzes maakt. Echter, door de verschillen in productieprocessen en de gebruikte harsen kunnen er variaties zijn in de milieu-impact. Over het algemeen is spaanplaat iets goedkoper dan OSB, maar dit kan variëren afhankelijk van de kwaliteit en de specifieke toepassing waarvoor het wordt gebruikt. OSB is beter voor structurele toepassingen, terwijl spaanplaat geschikt is voor kostenbewuste, niet-dragende projecten binnenshuis.
Wist je dat je bij PontMeyer ook OSB plaatmateriaal kunt kopen dat gemaakt is van hout, rechtstreeks uit onze eigen bossen? Samen met Staatsbosbeheer, Westfraser en Heijmans introduceren we OSB plaatmateriaal, rechtstreeks uit onze eigen bossen naar jouw bouwproject. Door te kiezen voor Hollands hout, draag je bij aan een circulaire economie waarin transportafstanden korter zijn en CO2-uitstoot vermindert. Bovendien is het hout FSC® gecertificeerd en help je met elke plaat mee aan een groenere toekomst.
Hoe kies en installeer je OSB of spaanplaat voor je project?
- Maak een keuze op basis van de eisen van je project of OSB of spaanplaat het meest geschikt is. Overweeg hierbij factoren zoals vochtigheid van de omgeving, belasting, en of het project binnen of buiten is.
- Zorg voor een goede voorbereiding zodat je werkomgeving schoon en droog is. Meet en snijd het materiaal nauwkeurig af of maak gebruik van onze zaagservice.
- Gebruik geschikt bevestigingsmateriaal en gereedschap voor het monteren van de platen. Bij OSB kan het gebruik van schroeven met een specifieke retentie sterkte van 80 – 90 N/mm de constructie versterken.
- Behandel het oppervlak naar behoefte voor de gewenste afwerking, zoals schilderen, lakken of het aanbrengen van een vochtwerende laag.
Hoe onderhoud je OSB en spaanplaat?
Beide platen zijn relatief onderhoudsarm. Hoewel OSB beter bestand is tegen vocht dan spaanplaat, is het echter niet volledig waterdicht. Voor zowel spaanplaat als OSB is het daarom belangrijk om blootstelling aan vocht te minimaliseren. Neem spaanplaat daarnaast periodiek af en repareer kleine beschadigingen met vulmiddel of door het oppervlak licht op te schuren en opnieuw af te werken.
